Giá nhà còn cao còn do... ngành điện?

Giá thành mỗi m2 nhà ở đang gánh hàng núi chi phí, thuế và ngay cả vấn nạn bôi trơn (khi làm sổ đỏ)

Hiệp hội BĐS TP.HCM (HoREA) vừa kiến nghị trực tiếp tới ngành điện và đặc biệt là Sở Công Thương, Tài chính Tp.HCM về giải pháp đầu tư hệ thống cấp điện đến đồng hồ nhà, căn hộ trong dự án nhà ở.

Ghi nhận phúc đáp từ phía các cơ quan chức năng phía Nam tới Hiệp hội, tháng 8, HoREA và EVN Tp.HCM đã bàn thảo, tìm cơ chế giải quyết các bất hợp lý trong đầu tư hệ thống cấp điện đến đồng hồ nhà, căn hộ của dự án BĐS. Mục tiêu lớn nhất là giảm giá thành, giá bán nhà cho người tiêu dùng, trước hết là đối với loại nhà quy mô nhỏ và vừa, đồng thời chia sẻ một phần gánh nặng đầu tư của ngành điện.

Giảm gánh nặng cho người thu nhập thấp

Về trách nhiệm đầu tư hệ thống cung cấp điện đến điện kế nhà, căn hộ trong các dự án nhà ở thương mại (NOTM), liên quan tới các dự án có quy mô căn hộ từ 1-2 phòng ngủ, giá bán từ 22 triệu đồng/m2 trở xuống; và các dự án NOTM cho thuê giá rẻ khoảng 5 triệu đồng/tháng/căn hộ trở xuống, HoREA đề nghị Tổng Công ty Điện lực Tp.HCM (EVN HCMC) trực tiếp đầu tư hệ thống cấp điện đến tủ điện tầng như cơ chế áp dụng đối với dự án NOXH, nhà ở tái định cư.

Trường hợp chủ đầu tư đã bỏ vốn đầu tư xây dựng hệ thống cấp điện dự án NOTM bình dân và bàn giao cho công ty Điện lực, đề nghị EVN HCMC hoàn trả lại chi phí này cho chủ đầu tư để có điều kiện giảm giá bán, giá cho thuê cho người tiêu dùng.

Hiệp hội cho rằng, loại NOTM vừa túi tiền (dưới 22 triệu đồng/m2) và loại căn hộ cho thuê giá rẻ (dưới 5 triệu đồng/tháng) có tỷ lệ dân vào ở rất cao (trên 90%) trong thời gian ngắn.Vì vậy, HoREA đề nghị EVN HCMC đầu tư hệ thống cấp điện và đồng hành cùng chủ đầu tư trong quá trình xây lắp công trình. Nếu chủ đầu tư bỏ vốn đầu tư hệ thống cấp điện thì kiến nghị các cấp thẩm quyền và EVN HCMC xem xét chấp thuận cho hoàn trả chi phí đã đầu tư hệ thống điện tại các khu nhà ở thương mại giá thấp nêu trên cho doanh nghiệp. HoREA cho rằng sẽ góp phần giảm giá thành, giá bán, giá cho thuê nhà cho người tiêu dùng.

Sở Tài chính Tp.HCM thì khẳng định, khi xác định giá trị khu đất để chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai, Nhà nước đã tính chi phí đầu tư hệ thống cung cấp điện trong suất vốn đầu tư xây dựng công trình.

“Gợi mở” của Sở Tài chính

Sở Tài chính “gợi mở”: Việc hoàn trả vốn đầu tư hệ thống cung cấp điện cho chủ đầu tư dự án NOTM bình dân, nhằm giảm giá bán, tạo cơ hội cho người có nhu cầu tiếp cận nhà ở là có thể xem xét trong trường hợp Tổng công ty điện lực thành phố thống nhất hoàn trả chi phí đầu tư cho chủ đầu tư từ nguồn vốn không có nguồn gốc từ ngân sách, chủ đầu tư không tính vốn đầu tư hệ thống cung cấp điện vào giá thành, hoặc các điều kiện ràng buộc khác.

Vì vậy, sẽ có cơ hội hiện thực hóa kiến nghị hoàn trả vốn đầu tư hệ thống cung cấp điện cho chủ đầu tư để giảm giá bán nhà ở bình dân.

Tuy nhiên, viễn cảnh đó phụ thuộc chủ yếu vào “ý chí” của ngành điện, cơ cấu giá bán sản phẩm (do chủ đầu tư tự xây dựng, công bố, áp dụng)… Chỉ duy việc xác định có hay không tính vốn đầu tư hệ thống cung cấp điện vào giá thành, có lẽ chẳng chủ đầu tư nào muốn tự “vạch áo cho người xem lưng” trong tâm thế muốn tối đa hóa lợi nhuận từ việc bán hàng địa ốc.

Ngành điện là người duyệt thiết kế, giám sát công trình và nhận bàn giao từ chủ đầu tư dự án BĐS. Như vậy, tài sản từ của người dân, doanh nghiệp đã biến thành tài sản riêng của ngành điện lực. Bởi đối chiếu Luật Điện lực 2004 thì việc đầu tư lưới điện đến đồng hồ căn hộ thuộc trách nhiệm (và cũng là quyền lợi) của công ty kinh doanh điện lực. Luật cũng quy định trong trường hợp ngành điện chưa đầu tư được mà nhà đầu tư có nhu cầu tự đầu tư thì cũng được chấp nhận. Khi chọn hình thức đầu tư thứ hai, doanh nghiệpphải theo thiết kế của ngành điện.

Bản thân người đứng đầu HoREA cũng từng bức bối với thiệt thòi dồn về phía người mua nhà. “Trong Luật Điện lực cũng quy định công ty cấp điện phải đầu tư hệ thống điện bao gồm lưới ngầm trung áp, hạ áp, lưới ngầm hạ thế… thế mà bỗng dưng không làm gì cũng được hưởng một đống tài sản.

Luật cũng quy định doanh nghiệp tự đầu tư và ngành điện bồi hoàn nhưng thực tế không áp dụng, mà phổ biến là doanh nghiệp tự thỏa thuận với ngành điện để làm trước.

Ông Lê Hoàng Châu Chủ tịch Hiệp hội BĐS Tp.HCM nhận xét: “Như vậy, hàng năm các công ty cấp nước, cấp điện được tăng tài sản cố định lên đến hàng ngàn tỷ đồng, khi kinh doanh lại lấy thêm lần nữa, vậy là móc túi người dân hai lần”.