Vay tiêu dùng, nhân tố giảm “tín dụng đen”

Không chỉ mở thêm một cơ hội tiếp cận tài chính cho các nhóm khách hàng, đặc biệt là người thu nhập thấp, hoạt động cho vay tiêu dùng còn góp phần làm giảm “tín dụng đen” bằng cách hướng người dân tham gia thị trường cho vay có sự quản lý của Nhà nước.

Cho vay tiêu dùng tín chấp là một nghiệp vụ cho vay dựa trên uy tín cá nhân được đánh giá bởi tổ chức tín dụng dành cho một khách hàng mà không cần phải thế chấp tài sản.

Vay không thế chấp

Với ưu thế dân số đông khoảng hơn 95 triệu người, đa số là dân số trẻ đang trong độ tuổi lao động, tiềm năng của thị trường tài chính tiêu dùng ở Việt Nam là rất lớn. Các công ty tài chính lần lượt ra đời, đáp ứng nhu cầu của người dân, đặc biệt đối với một bộ phận người thu nhập thấp không có khả năng tiếp cận vay vốn ngân hàng.

Tuy nhiên vài năm gần đây, cũng có nhiều ý kiến cho rằng, lãi suất cho vay quá cao của các công ty tài chính đang “chặt chém” người tiêu dùng.

“Không thể so sánh mức lãi suất sản phẩm cho vay tín chấp tiêu dùng của các công ty tài chính với mức lãi suất các sản phẩm cho vay của ngân hàng thương mại, vì đó là những sản phẩm hoàn toàn khác nhau”, ông Phạm Xuân Hòe - Phó Viện trưởng Viện Chiến lược ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam bình luận.

Bởi theo ông, có một số yếu tố đóng góp vào giá của khoản vay tín dụng tiêu dùng của công ty tài chính, khiến giá của sản phẩm cao hơn so với của hệ thống ngân hàng thương mại, bao gồm: chi phí đầu vào của nguồn vốn cho vay tiêu dùng của công ty tài chính thường cao hơn so với chi phí huy động vốn của ngân hàng thương mại; trong khi chi phí bù đắp rủi ro của khoản vay, lãi suất sẽ tỷ lệ thuận với rủi ro.

Bên cạnh đó, cho vay tiêu dùng tín chấp là một nghiệp vụ cho vay dựa trên uy tín cá nhân được đánh giá bởi tổ chức tín dụng dành cho một khách hàng mà không cần phải thế chấp tài sản. Chính vì vậy, cho vay tiêu dùng tín chấp có rủi ro cao, nên lãi suất phải cao hơn so với cho vay tiêu dùng có tài sản thế chấp của ngân hàng thương mại.

Ngoài ra, giá trị của khoản vay nhỏ lẻ, kỳ hạn vay ngắn (khoảng từ 6-8 tháng, thậm chí 4-5 tháng) dẫn đến các chi phí thẩm định, chi phí đòi nợ, chi phí quản lý khoản vay, chi phí phục vụ tính trung bình trên một đơn vị vốn vay là cao hơn bình thường…

Ngăn “tín dụng đen”

Mặc dù lãi suất cao hơn ngân hàng, nhưng các công ty tài chính vẫn thu hút khách hàng, khi đang khai thác dịch vụ theo hướng phục vụ đáp ứng nhu cầu khách hàng, thay vì bán những gì mà họ có.

Ngoài kênh vốn từ ngân hàng, các công ty tài chính ra đời đã góp phần giải quyết nhu cầu lớn về tín dụng tiêu dùng của người dân, nhất là những người không đủ điều kiện tiếp cận với vốn vay ngân hàng, những người có thu nhập trung bình và thấp.

Với thủ tục vay nhanh gọn, dễ dàng, không cần tài sản thế chấp, linh hoạt lãi suất với từng đối tượng vay, dịch vụ vay tiêu dùng của các công ty tài chính được đánh giá còn có tác dụng đẩy lùi sự “ăn mòn” của hoạt động tín dụng đen, bằng cách hướng người dân tham gia vào thị trường chính thức, minh bạch, có sự quản lý của Nhà nước.