Wells Fargo và cái giá phải trả khi ép nhân viên doanh số cao

Thông tin từ Wells Fargo cho biết, CEO John Stumpf sẽ bị tước khoản tiền thưởng trị giá 41 triệu USD và không được nhận lương trong suốt quá trình điều tra hoạt động bán hàng của Ngân hàng liên quan tới vụ bê bối gian lận bị phanh phui vừa qua.

Hình phạt này là một trong những biện pháp trừng phạt tài chính lớn nhất từ trước đến nay dành cho giám đốc điều hành (CEO) của một ngân hàng lớn, đánh dấu bước ngoặt về cơ chế thưởng phạt so với những năm trước đây, khi mà nhiều vụ bê bối tại các ngân hàng lớn liên tục xảy ra, nhưng chưa có một CEO nào bị tước tiền thưởng.

Wells Fargo, ngân hàng từng được xếp hạng lớn nhất thế giới tính theo giá trị thị trường, hiện đang chịu áp lực lớn sau vụ bê bối lập tài khoản khống.

Theo đó, hồi đầu tháng 9, Cục Bảo vệ tài chính người tiêu dùng (CFPB) cho biết, từ năm 2011, các nhân viên của Wells Fargo đã thúc đẩy doanh số bán hàng một cách bất hợp pháp, thông qua việc mở các tài khoản tín dụng và tiền gửi trái phép, ngầm thu tiền của khách hàng và lập cả các địa chỉ thư điện tử giả mạo cho các tài khoản này.

Chuyên viên nghiên cứu của CFPB đã điều tra và phát hiện, các nhân viên ngân hàng giấu khách hàng, bí mật mở tới hơn 1,5 triệu tài khoản tiền gửi phi pháp, nộp hồ sơ cấp hơn 560.000 tài khoản thẻ tín dụng. Hành vi gian lận này giúp ngân hàng thu thêm các khoản phí, bên cạnh việc giúp nhân viên hoàn thành chỉ tiêu doanh số và lĩnh tiền thưởng.

“Tôi vô cùng xin lỗi vì Wells Fargo đã không thực hiện đúng trách nhiệm của mình đối với các khách hàng, các đồng sự và toàn thể công chúng Mỹ”, CEO John Stumpf thừa nhận, nhưng đồng thời tuyên bố sẽ không từ chức. “Điều tốt nhất tôi có thể làm lúc này là đưa Ngân hàng vượt qua sóng gió”.

Ông cũng cho biết, Wells Fargo đã sa thải 5.300 nhân viên trong những năm gần đây vì bán hàng không đúng quy trình, không tôn trọng danh dự và giá trị của Ngân hàng. Tuy nhiên, các vi phạm của nhân viên Wells Fargo được cho là do áp lực doanh số ở mức “không tưởng”, khiến họ phải cố gắng moi thêm tiền từ những khách hàng cũ, hoặc tìm cách bán chéo khách hàng cho nhau thì mới hoàn thành được nhiệm vụ.

Hôm 27/9, Wells Fargo đưa ra tuyên bố: “Đội ngũ quản lý của chúng tôi sẽ hợp tác chặt chẽ, định hình lại văn hóa Công ty và có những hành động mạnh mẽ để đảm bảo rằng, hành vi này sẽ không xảy ra một lần nào nữa”. Cùng ngày, tờ Wall Street Journal đưa tin, Wells Fargo đang lên kế hoạch để loại bỏ các chỉ tiêu bán hàng bắt đầu từ ngày 1/10 tới đây.

Giữ chức CEO của Wells Fargo từ năm 2007, John Stumpf được biết đến là người đưa Wells Farrgo vượt qua cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008. Vị CEO 63 tuổi này đã góp phần thiết lập các hoạt động của Wells Fargo tại phố Wall, thành công với chiến thuật bán chéo sản phẩm (cross-selling), đồng thời nới rộng vốn cho vay thế chấp, trong khi các đối thủ có xu hướng thu hẹp lại. Ông cũng từng được đánh giá là ông chủ quyền lực nhất trong ngành ngân hàng. Dưới sự dẫn dắt của John Stumpf, Wells Fargo đã trở thành ngân hàng có giá trị vốn hóa lớn nhất thế giới.

Song, kể từ khi vụ bê bối bị phanh phui, John Stumpf và Wells Fargo đã phải trao lại “chiếc vương miện” đó cho đối thủ JPMorgan Chase. Giá trị vốn hóa của Wells Fargo đã sụt giảm 9 tỷ USD kể từ khi truyền thông đưa tin về vụ việc và ngân hàng này nhận được vô số các chỉ trích.

Hiện Wells Fargo có giá trị vốn hóa 236 tỷ USD, lần đầu tiên kể từ tháng 3/2013 ở mức thấp hơn JPMorgan Chase. Ngày 25/9 vừa qua, cổ phiếu Wells Fargo đã giảm 3,3% và khiến các cổ đông mất một khoản tiền lớn, trong đó có tỷ phú Warren Buffett.

Tiểu bang California - tiểu bang phát hành tín phiếu lớn nhất Hoa Kỳ - cũng mới ra quyết định cấm Wells Fargo không được giải quyết công nợ của Tiểu bang và không được chuyển giao trương mục trong vòng 12 tháng tới, đồng thời tuyên bố sẽ cấm vĩnh viễn nếu Wells Fargo không thay đổi cách thức kinh doanh.

Về án phạt, Wells Fargo phải trả 190 triệu USD tiền phạt và bồi hoàn cho khách hàng để dàn xếp vụ việc. Trong đó, Ngân hàng sẽ phải nộp 100 triệu USD cho CFPB - mức phạt lớn nhất từ trước tới nay, 50 triệu USD cho thành phố Los Angeles - nơi đã đệ đơn kiện hồi năm ngoái, 35 triệu USD cho Bộ Tài chính Mỹ và 5 triệu USD bồi thường cho khách hàng.

Vụ scandal quy mô lớn này đã thực sự “giáng một đòn chí mạng” vào Wells Fargo, thêm vào đó, còn làm suy giảm uy tín và là mối đe dọa trực tiếp đối với sự nghiệp của CEO John Stumpf.

Mai Thảo